Archetyp diabła w zachodnim rozumieniu personifikuje zło, rozumiane jako rebelia względem stwórcy oraz obowiązujących w jego świecie wartości.
Spersonifikowane zło ma na celu wieść na pokuszenie dusze kroczące „wąskimi ścieżkami Pana”.
Sam grzech oznacza poddanie się słabościom przedstawianym jako przeciwstawna woli boskiej wola Diabła. Uleganie jej pociąga za sobą sankcję w postaci zamieszkania w zarządzanym czarcią ręką piekle.
Usuwając z tej aksjologicznej konstrukcji element personifikacji zarówno dobra, jak i zła, na warsztacie pozostaną nam mechanizm pokuszenia — poddania się słabościom oraz stan tzw. piekła, będący zgodnie z naukami zachodnich nauczycieli stanem cierpienia.
Obrana z legend zachodnia filozofia zmierza więc w kierunku tożsamym ze spuścizną Wschodu skupioną na nauczaniu o stanowiących źródło cierpienia pragnieniach.
Pojmowany w ten sposób diabeł nie tylko nie jest straszny, lecz właściwie zrozumiany bywa wręcz pomocny.
Jest on metaforą, określeniem uniwersalnego mechanizmu, który jest częścią każdego z nas i sprawia, że wyzwolone spod kontroli pokusy przejmują panowanie nad naszym życiem. Miara zniewolenia jest wprost proporcjonalna do rozmiaru pokus, na które sobie pozwalamy.
Zrozumienie tego mechanizmu wymaga głębokiej introspekcji i stanowi istotny krok na ścieżce rozwoju każdego człowieka.
(trafia do kontenera Duchowość)