Nasz kler powszedni

Na temat duchowieństwa powiedziano już chyba wszystko, a na przestrzeni lat media robią to z rozmaitych perspektyw. “Nic co ludzkie nie jest mi obce” vs. cnota ubóstwa. Pomimo narastającego szumu, niewielu autorów zdaje się dotykać istoty zagadnienia.

WIARA. Sprawy niezrozumiałe można starać się wyjaśnić, pozostawić bez wyjaśnienia, bądź nadać najwyższą dozę prawdopodobieństwa nadprzyrodzonym wizjom „proroków”.
Podobnie jak nauka, tak i doktryny religijne przekazywane są jako spuścizna następnym pokoleniom. Wspólnota wiernych swoimi ramami istnienia dalece wykracza poza życie jednostki ludzkiej. Tak długo trwa dana religia, jak długo żyje jej ostatni wyznawca. Nawet nowe systemy wierzeń przeważnie podpierają swoje istnienie bardziej lub mniej fantastyczną legendą umocowaną w przeszłości.
Wiara zostaje więc spisana, przybiera formę określonych reguł, zasad, dogmatów, od których odstępstwo nazywane jest herezją.
Stojąca na straży czystości wiary struktura urzędnicza nabiera wszystkich cech klasy społecznej. W obrębie religijnej społeczności, duchowieństwo zwykle umiejscawia się pośród klas uprzywilejowanych. Na pewnym etapie rozwoju religii wymusza to konieczność ograniczenia dostępu do zawodu.
NADZIEJA. Na przestrzeni lat oparta na wierze organizacja trwa dzięki temu, że kolejne pokolenia jej członków mają przed oczyma wizję życia w lepszej rzeczywistości. Choćby po śmierci. Aby zaistniało zjawisko nadziei, niezbędny jest pierwiastek niepewności, lęku przed karą, potępieniem czy nieszczęściem. Niebo i piekło, kij i marchewka. Nieprzypadkowo okresy rozkwitu systemów religijnych zwykle przypadają na czasy, gdy życie jednostek ludzkich jest cięższe, wojny bardziej krwawe, a zdobycie pożywienia stanowi trudność. Wtedy też na scenę wychodzą “kapłani niezłomni”, “święci” podający ludowi placebo, którzy tworzą powtarzaną przez kolejne pokolenia legendę duchowieństwa.
MIŁOŚĆ. Zarówno Święty Paweł jak i Aleister Crowley uważali miłość za siłę napędową wszechrzeczy. W swojej ziemskiej emanacji zawiera ona w sobie takie elementy jak: pasja (element aktywny), zaangażowanie (element pasywny) oraz bliskość (element pośredni).
Słowo “katolikos” oznaczające w języku greckim “powszechny” stało się atrybutem Kościoła chrześcijańskiego. Braterskiej wspólnoty wiernych, której pasji dodawali misjonarze i wizjonerzy, karmionej zaangażowaniem ludu i spajanej przez instytucję Kościoła Powszechnego.
KLER. Wraz z upływem lat każda wspólnota podlega przeobrażeniom. Oparta o sztywne zasady struktura urzędnicza z każdym przemijającym pokoleniem znajduje się dalej od zasad, które ją ukonstytuowały, od słów wielkiego nauczyciela lub mędrca. Gdy zabraknie mistrza, przedmiotem kultu stają się sterty ustanowionych dogmatów, nie zaś ich pierwotne założenie. Uzasadniają one istnienie usytuowanego na samym szczycie urzędniczej drabiny przywódcy religijnego. W miejscu Świętego Boga czy Świętych Pism staje Kościół Święty. Definiowany jako matka i nauczycielka (“Mater et Magistra”).
Wzrastające w takich realiach kolejne pokolenia duchowieństwa od samego początku uczone są sprawowania wyjątkowej roli w społeczeństwie. W praktyce przekłada się to na wstępowanie w szeregi kleru ludzi żądnych władzy, szacunku lub korzyści materialnych.
Najbardziej jaskrawą oznakę upadku życia duchowego stanowi materializm kleru. Świadczy on o podwójnym kryzysie: kryzysie wiary w rację spisanych na starych pergaminach wezwań do wstrzemięźliwości przy jednoczesnym upadku nadziei, że w zamian za przestrzeganie tych przykazań czeka nagroda, lepsza niż dobra doczesne.
Pozbawiona wiary i nadziei wspólnota nie jest w stanie kierować się miłością w żadnym z jej zrozumiałych dla człowieka aspektów.
W swoim najbardziej fizycznym wymiarze pojęcie miłości zostaje spłycone do poziomu zaspokojenia. Sprzyjają temu wypracowane przez lata trwania instytucji urzędnicze nakazy dotyczące celibatu i ślubów wieczystych. W wypadku Kościoła Rzymskokatolickiego utarła się praktyka, zgodnie z którą dwudziestokilkuletnie osoby podejmują decyzję o dożywotniej rezygnacji z życia seksualnego. Twarda zasada sprawia, że występują liczne przypadki nadużyć seksualnych, przeważnie ukrywane za murami klasztorów. Taka postawa wzbudza niechęć wiernych, zwłaszcza w czasach wzrastającej świadomości oraz szybkiego przepływu informacji.
Proporcjonalnie do rozkładu instytucji Kościoła, ludzkość w coraz to mniejszym stopniu potrzebuje sformalizowanego urzędu opartego o proroctwa sprzed dwudziestu stuleci.
Religia, której początek stanowiła rewolucyjna nauka Jezusa z Nazaretu, wraz z upływem czasu utraciła misyjną pasję, stanowiące jej dawną potęgę zaangażowanie wiernych, a także spajające pierwotną wspólnotę prawo zdefiniowane przez filozofów pod nazwą miłości. Kościół, którego spoiwem nie jest czysta idea (to, co nauczyciel miał na myśli) staje się instytucją wchodzącą w ostatnie stadium swojego istnienia. W czasach globalnej świadomości, w których nawet kler nie podziela zapisanych w starych księgach podstawowych dogmatów wiary, nadzieja na oferowaną z ambony wizję nieba jest tak słaba, jak i strach przed piekłem.
Stare, schorowane zwierzę ściąga na siebie uwagę drapieżników, w podobny sposób instytucja na skraju istnienia wabi jednostki nieuczciwe, leniwe, kierowane żądzami. Upadający Kościół jest zarazem Kościołem upadłego kleru, który swym postępowaniem przyspiesza koniec pewnej epoki.


(Trafia do kontenera Notatki filozoficzne)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

88 − 80 =